JSS 2 YORUBA

19/08/20.

Ohun Mimo Ninu Esin Ibile Yoruba (Itesiwaju).

Ti a ba fe wo ohun mimo ninu esin ibile Yoruba,ohun akoko ti a o menuba ni ona ti won n gba sin awon orisa won tokantokan pelu iwa mimo. Won mo eewo orisa won, won o si je dejaa re. Won ki i dale ara won,bee si ni won maa n fi ife ba ara won lo. Awon Olobatala ni o maa n lo nnkan funfun ju. Igbagbo Yoruba ni pe nnkan funfun duro fun ohun mimo. Bakan naa, won maa n samulo omi- ajipon. Omi- ajipon a maa toro. Omi-ajipon yii ni won maa n da sinu amu ti o wa ni ojubo. Gbogbo orisa pata ni ile Yoruba ni o ni eewo. Eewo akoko ti o je mo gbogbo orisa ile Yoruba ni iwa eeri bi i: ole, agbere, pansaga, imele, ojukokoro, okanjua abbl. Eewo orisa kan a maa yato si orisa miiran.

12/08/20.

E ku deede asiko yii o. Se daadaa ni gbogbo ile wa? E ku ojo meji meta o. Wonyii ni awon idahun si awon ibeere ti o koja.

  1. a
  2. b
  3. d
  4. b
  5. a
  6. a
  7. b
  8. b
  9. d
  10. b

Ohun Mimo Ninu Esin Ibile Yoruba

Ifaara

Awon Yoruba ni esin ti won ki o to di pe esin Kristieni ati Musulumi de. Awon Yoruba ni awon orisa ti won maa n bo. Won gba pe awon orisa wonyii je iranse Olorun Eledaa ti o da ohun gbogbo ti enikeni ko si da. Pelu bi won ti se n ko obi ko orogbo fun awon orisa ti won n sin ohun to, won ni igbagbo ti o gbo pon ninu Olorun Olodumare.

Gbogbo awon orisa wonyii ni o ni ona ti won n gba bo won. Bi won se n bo Sango yato si bi won se n bo Ogun. Koda, ohun eelo irubo orisa kan a maa yato si omiran. Ti Yoruba ba n wa ohun kan ni odo Olorun, ipase awon orisa wonyii ti won je iranse Olodumare ni won maa n to de odo Eledaa.

””’22/07/20

Dahun awon ibeere wonyii lori asa iranra-eni-lowo

Ibeere

  1. Iye ti a ba da ni a n ko, kii se oro …………….(a) ajo (b)eesu (d)owe
  2. Iye owo ti won n da nibi esusu maa n ………..(a)po (b) dogba (d)kere
  3. Ewo ni kii se asa iran- ara-eni-lowo? (a)ebese (b) ajo (d)aso
  4. …….ati…… ko wa lati ma fi owo meweewa jeun (a)ajo ati aaro(b) esusu ati ajo (d) ebese ati eesu
  5. Fifi owo pamo si banki dara ju ajo sise lo. (a) beeni (b) beeko
  6. Ojo ori awon akopa pon dandan ninu ajo dida. (a) beeni (b) beeko
  7. Awon omo egbe eesu gbodo je ………..(a) olofoofo (b) oloooto (d) alaigboran
  8. Asa iran-ara-eni-lowo ti o wopo laarin awon onisowo ni (a)aaro (b)ajo (d) ebese
  9. Asa iran-ara-eni-lowo ti o wopo laarin osise ijoba ati onise osu miiran ni (a)aaro (b) ajo (d) alajeseku
  10. Awon omo egbe ajo maa n ni ipade. (a) beeni (b) beeko

15/07/20.

Egbe Alajeseku Ode Oni

Orisiirisii ilosiwaju ati idagbasoke ni o ti ba eto oro-aje wa nipa imo-ero sayensi ati asa olaju. Nipa bayii, asa iran-ara-eni-lowo igbalode nipase eto bii a-n-ya-ni-lowo-fi-owo-pamo ni o gbode kan. Apeere won ni:

  • ile ifowopamo igbalode, bankii
  • egbe alajeseku
  • owo ele yiya
  • rira oja san-an-die-die
  • ajo dida laarin awon ore tabi osise nibi ise ise kan naa.

Ise sise

Gbiyanju lati se akosile awon eto iran-ara-eni-lowo miiran ti o mo yala lati odo ijoba tabi awon ajo ti kii se ti ijoba.

08/07/20.

Esusu/Eesu

  • asa fifi owo pamo lati fi se iranlowo lo jemo
  • o maa n ni olori esusu
  • ile olori esusu ni ipade tabi ijokoo ti maa n waye
  • o maa n ni ojo ati akoko ipade
  • iye kan ni pato ni owo eesu maa n je
  • olori esusu ki i ko owo lowo, nitori bi won ba se n da a ni yoo maa ko o fun eni ti esusu kan
  • aaye wa fun omo egbe ti o ba ni isoro owo tabi bukata lojiji sugbon ti asiko ko ti i kan an
  • won ki i po niye to ajo
  • adehun ko gbodo ye ki i esusu ma ba a daru
  • owo esusu ki i din
  • awon omo egbe esusu mo ara won daradara ki won to ko esusu jo
  • olori eesu gbodo je oloooto eniyan
  • o seese ki jije ati mimu waye nile olori lati fi kadii esusu
  • eni eesu ti ori re fo ki i ba won dasa akogbeyin.

Itesiwaju Asa Iran-Ara-Eni-Lowo II

  1. Ajo
  2. Esusu
  3. Egbe Alajeseku Ode-Oni

Ajo

  • Asa fifi owo pamo lati lo ni ojo iwaju ni o jemo
  • Ajo maa n ni olori
  • Ajo le je ojoojumo, osoose tabi osoosu
  • Iye ti eni kookan ba ni, ni yoo maa da gege bi agbara ba se mo.
  • Baba / Iya alajo ni yoo maa ya ojule awon omo egbe ajo ni okookan
  • Baba / Iya alajo ni o maa n ko owo ajo lowo
  • Awon omo egbe saaba maa wa ni agbegbe oja tabi ilu kan naa ki o le rorun fun baba / iya alajo lati gba.
  • Owo ajo maa n din nitori ida kan soso ti o wa fun baba / iya alajo  gege bi ajemonu
  • A ko le gba owo ajo laije wi pe akoko to lati pari ajo
  • Eniyan le pa ajo je, ki o si san-an paapo ni ojo iwaju
  • Aida-owo tabi iku omo egbe ajo kan soso ke le tu ajo.
  • Ajo dida ki i ni ounje ninu
  • Won maa n po niye ju esusu lo
  • Awon omo egbe ajo ko mo ara won tan
  • Olori ajo gbodo je oloooto ati eni ti o se fi okan tan

23/06/20

dahun awon ibeere wonyii:

17/06/20.

Idahun si ibeere ose to koja.

Iyato laarin owe ati aaro

  • ko si ise ti a ko le lo owe bibe fun sugbon ise oko ni kan ni a maa n lo aaro fun
  • ero pupo / opo eniyan lo maa n je owe sugbon awon perete eniyan ti imo won sokan lo maa n je aaro
  • pipese ounje ati nnkan mimu pon dandan ni owe sugbon ko pon  dandan ni aaro
  • ki i se dandan ni lati da  owe pada sugbon dandan ni lati san aaro pada
  • aaye wa fun imele /ole sise ninu owe sugbon aaro  ko fi aaye gba imele /ole sise
  • ko si adehun kan pato ti won maa n tele ninu owe bibe sugbon adehun pato wa ti awon omo egbe aaro gbodo tele

EBESE  

Okan lara asa iranra-eni-lowo naa ni ebese je.

  • Ebese je mo bibe eniyan ni ise peepee
  • O yato si aaro ati owe
  • A le je ebese lati fi ran ana eni lowo tabi eni ti ara re ko le (ti o dubule aisan)
  • Bale tabi olori tun le pea won okunrin ilu fun ebese lati fi se ise ilu
  • Pipese ounje kop on dandan
  • Ko pon dandan lati da ebese pada
  • O maa n je ki ise ya kiakia
  • Awada ati efe maa n jeyo
  • Bakan naa, o fi aaye gba ole ati imele sise.

Ise sise

Daruko ijora meta to wa laarin owe ati ebese.

10/06/20.

Ni ose to koja, a se agbeyewo asa  iranra-eni-lowo ti a si soro lori owe.  Ni bayii, a o maa soro  lori aaro .

                                                             AARO

  • O wopo laarin awon agbe
  • Awon akinkanju okunrin  ti ojo ori ati ise sise won fere dogba ni yoo ko ara won jo lati da egbe aaro sile
  • Won kii po niye bi I owe
  • Adehun ti gbogbo omo egbe aaro gbodo tele wa
  • Agbayipo ni aaro gbigba maa n tele titi yoo fi kan eni kookan
  • O pon dandan lati da aaro pada
  • Pipese ohun jije ati mimu bi agbara ba se mo
  • O maa n fa ife,irepo ati isokan
  • Orisiirisii orin amuseya ati efe maa n jeyo
  • Ko fi aaye gba imele ati ole sise.

Ise sise

Daruko iyato maarun-un to wa laarin owe ati aaro.

03/06/20.

Mo fi asiko yii lu Odekunle Oyinkansola ati Omole Oluwaseyi ni ogo enu, mo ri owo yin, e ku ise o.

Atunse si ise ose to koja.

  1. Oyin; didun didun la n ba ile oloyin aye re yoo maa dun bi oyin, a ki i foyin senu ka tu u danu aye re ko ni mo ikoro.
  2. Orogbo;orogbo lo n gbo ni saye, ko o gbo, ko o to, ko dagba ko o tagba a da.
  3. Iyo; iyo re e o, iyo ladun obe, a ki i fiyo senu ka tu u danu, aye re yoo niyo,
  4. Omi; omi la bu mu, omi la bu we, enikan ki i bomii sota, omo araye ko ni binu re o.
  5. Aadun; a ki i faadun senu ka boju je, aye re ko ni baje, aye re yoo maa dun ni.

ASA  IRAN-ARA-ENI-LOWO

Ni aye atijo , orisiirisii ona ni iran Yoruba n gba lati ran ara won lowo.  Iru iranlowo bee maa n fa ibasepo ati ifowo-sowopo ti o dan moran laarin awujo  nitori pe ‘agbajo owo ni a fi n soya’. Awon asa iran-ara-eni-lowo ti o wopo ni ile Yoruba niwonyii;

  1. Owe
  2. Aaro
  3. Ebese

                                                     OWE

  • Owe je mo ise sise ; bi apeere egusi fifo ,agbado  yiya ,obi kika ,koko wiwo ,abbl
  • Dida ojo owe sona ati riran awon ti a be lowe leti lati ma je ki won gbagbe.
  • Awon ti o maa n je owe po niye
  • Owe wulo lati fi se ise  ti o po
  • Pipese ohun jije ati mimu pon dandan
  • Wofun ni, ko pon dandan lati je owe
  • Ko pon dandan lati da owe pada
  • O maa n je ki ise ya kiakia
  • Orisiirisii orin amuseya ati efe maa n waye
  • O fi aye gba imele ati ole sise
  • Awon agbe alada-nla ni o maa sabaa be owe lati fi sise ti o po
  • Ojo owe kii sabaa bo si ojo oja ki gbogbo oju le pe.

ise sise; gbiyanju lati se iwadii lori aaro ati ebese.

No Fields Found.

27/05/20.

E ku ojumo o eyin akekoo. Alaafia ko ni ile wa bi? Ajinde ara yoo maa je fun gbogbo wa o.

Wonyii ni idahun si awon ibeere ise ose to koja.

  1. Awon Oyo lo maa n sun ekun iyawo
  2. Awon Igbomina lo ni dadakuada
  3. Igbese akoko ninu eto igbeyawo laye atijo ni-Ifojusode
  4. kf-kf-kf-kf
  5. f-kf-kf-kf-kf.

Asa Isomoloruko Nile Yoruba

Okan pataki lara asa ile Yoruba ni asa isomoloruko je.

Nnkan ayo ati idunnu ni o maa n je fun ebi ti omo tuntun ba wo. Ni aye atijo, ojo keje ni a maa n se isomoloruko omobinrin, bi o ba je omokunrin ni ojo kesan-an ni o se isomoloruko re ni owuro kutukutu. Bi o tile je pe asa olaju ati esin ajeji ti n fa ifaseyin ba eto isomoloruko wa nile Yoruba.

Awon Ohun Elo Isomoloruko

  • aadun
  • ireke
  • oyin
  • iyo
  • ataare
  • obi
  • orogbo
  • eja-aro gbigbe
  • eku
  • omi
  • oti
  • owo abbl.

Won maa n lo okookan awon ohun elo wonyii lati fi se iwure fun ikoko naa.

Ise-Sise

Se alaaye bi a ti se n lo awon ohun elo wonyii fun isomoloruko

  1. oyin
  2. orogbo
  3. iyo
  4. omi
  5. aadun.

No Fields Found.

20/05/20.

E ku deede asiko yii o eyin akekoo mi, a ku ifarada asiko yii, Oluwa yoo maa ko wa yo o amin. Mo ni gbagbo pe e n se ara yin lojo(Staying stafe).

Wonyii ni awon ohun ti a maa gbe yewo fun ti asiko yii.

Akori Eko Fun Saa Keta

  1. Agbeyewo ise saa to koja
  2. Asa Isomoloruko
  3. Asa Iranra-eni-lowo
  4. Ohun Mimo Ninu Esin Ibile Yoruba
  5. Ihun Apola Ise
  6. Akoto Ede Yoruba(Itesiwaju)
  7. Awon Eka Ede ati Yoruba Ajumolo
  8. Agbeyewo Eko
  9. Idanrawo

Iwe Litireso Kika Ti Ijoba Yan

Olu Omo lati owo D.O Adisa

Dahun awon ibeere wonyii lori awon ise saa to koja

  1. Awon eya ti o maa n sun ekun iyawo ni……
  2. Awon ………………. lo maa n ko orin dadakuada
  3. Igbese akoko ninu asa igbeyawo Yoruba ni……….

ko ihun awon oro wonyii

4. babalawo

5.agbedegbeyo

Jowo ri i daju pe o ko oruko ise (Yoruba) sinu akamo ti a pese fun idahun awon ibeere yii.

IRE O!

No Fields Found.
No Fields Found.